AZİZ NESİN /Aslı PEK
Şimdi bir adam düşünün size anlatmaktan usanmasın , sorularınızın cevabı bu adamda olsun ki bu güvenle yaşayın. Öğrendiklerinize dokunmadan, yani aslında sizin özünüze sizi siz yapan değerlere hiç dokunmadan, onlara neler katacağını iş edinsin kendine … İşte bu adam benim hayat arkadaşım, Yol arkadaşım , Yoldaşım , Kocam … Herhangi bir eylemin sadece yapılmasının yeterli olduğunu düşünürken bana, yapılan en basit eylemin bile aslında inasının hayatına kattığı ya da götürdüğü değerler olduğunu hatırlatan adam…
Şimdi bunları neden yazıyorum; bir kadının kocasına aşkının ve hayranlığını ile ne ilgisi alakası var diye düşünülebilir ? Doğru, belki de yoktur ..
Aziz NESİN ! Benim bildiğim, okuduğumda “heyt be bir kitap daha okudum” diye sevindiğim bir yazarken, bana ; “ASLI Aziz NESİN okumalıyız ve hatta bütün kitaplarını alıp okumalıyız dediğinde” hımm dur bir bakayım demiştim.
Ama bir yazarı bu kadar yakından tanımaktan öte, öğrendiğim bir diğer güzellik ise kimin kitabını okuduğumu bilmenin önemi oldu.
AZİZ NESİN
Aziz Nesin, 20 Aralık 1915’te İstanbul Heybeliada‘da doğdu. 1924’te İstanbul Süleymaniye’deki adı daha sonra İstanbul 7. İlkokulu olarak değiştirilecek olan “Kanuni Sultan Süleyman İptidai Mektebi’nin 3. sınıfına girdi. İki yıl Darüşşafaka Lisesi’nde okuduktan sonra, 1935’te Kuleli Askeri Lisesi‘ni, 1937’de Ankara‘da Harp Okulu‘nu bitirip teğmen oldu. Son olarak 1939’da Askeri Fen Okulu’nu bitirdi. Bu dönemde bir yandan da Güzel Sanatlar Akademisi Süsleme Bölümü’ne devam etti. Bir röportajında ona bu eğitim hayatının “Fikri takip” dedikleri şeyi getirdiğini belirtmiştir. Gazeteci Zeynep Oral‘ın Milliyet Sanat Dergisi için yaptığı röportajda,
Aziz Nesin; mizahı, sanatçıyı ve sanatını şu şekilde tanımlamaktadır.[6]
…Mizah deyince halk yararına işlevi olan görevci mizahı anladığımı baştan söylemeliyim…Beni mizah yazarlığına iten etken, o günkü ortamın koşullarıydı. Kısaca şunu söyleyeyim; genellikle yoksunluk ve yoksulluk, yaşamından gelen bir kızgınlık, öfke, bir hınç alma biçimidir mizah…Her zorluk, her acı çeken ille de mizahçı olmaz elbet, ama bu ağır koşullar kişinin mizahçı yeteneğini geliştirir…Mizahçının yetişmesi için gerekli bireysel koşuldan da anlaşılacağı üzere, mizah, bir yıkıcılıktır. Mizahçı kırgınlıklarını, nefretini, kinini, öfkesini, hıncını, bilinçli bir biçimde gerçekten yıkılması gereken hedefe yöneltebilir ve mizah silahını halk yararına kullanabilirse, bir olumlu yıkıcı olur…Sınıfsal bilinci olan her yazar, ister istemez güdümlü olduğunu, kendi kendini güdümlediğini bilir.Sınıfsal bilince sahip bir yazarı, bir sanatçıyı güdümlü kılmak hiçbir politikacının hiçbir yönetmenin haddi değildir… Sanatın işlevi?…Bu konuda başkalarınınkine uymayan düşünceler içindeyim…Sanatçının kendini, kendi sınıfıyla özdeşleştirmesi koşuluyla, sanatın işlevi, sanatçının kendini dışlaması, varlaması, ortaya koyması demektir. Sınıfıyla özdeşleşmiş olduğundan, kendini anlatırken sınıfını anlatmış olur. 9 Mart 1990’da Ankara Sanat Kurumu’nda 75. yaşını kutlayan Nesin, 2 Temmuz 1993’de Pir Sultan Abdal etkinliklerine katılmak üzere Sivas’a gitti. 37 kişinin yaşamını yitirdiği Madımak Oteli katliamından sağ kurtuldu.
Yazar, söyleşi ve imza günü için gittiği Çeşme Alaçatı’da, 5 Temmuz’u 6 Temmuz’a bağlayan gece sabaha karşı geçirdiği kalp kriziyle hayatını kaybetti. Cenazesi Çeşme Cumhuriyet Savcısı’nın isteğiyle otopsi yapılmak üzere 6 Temmuz‘da İstanbul Çapa Tıp Fakültesi’ne getirildi. 7 Temmuz 1995’de vasiyeti gereği hiçbir tören yapılmaksızın ve yeri belli olmayacak şekilde Çatalca‘daki Nesin Vakfı’nın bahçesine gömüldü.
Ankara Uluslararası Film Festivali çerçevesinde verilen özel ödüllerin arasında “Aziz Nesin Emek Ödülü” verilmektedir.
(Hikayeleri)
Romanları
- Kadın Olan Erkek (1955)
- Gol Kralı (1957)
- Erkek Sabahat (1957)
- Saçkıran (1959)
- Zübük (1961)
- Şimdiki Çocuklar Harika (1967)
- Tatlı Betüş (1974)
- Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz (1977)
- Surnâme (1976)
- Tek Yol (1978)
Anıları
- Bir Sürgünün Hatıraları (1957)
- Böyle Gelmiş Böyle Gitmez I – Yol (1966)
- Poliste (1967)
- Böyle Gelmiş Böyle Gitmez II – Yokuşun Başı (1976)
- Benim Delilerim (1984)
- Salkım Salkım Asılacak Adamlar (1987)
- Böyle Gelmiş Böyle Gitmez II – Yokuş Yukarı (1996)
- Bir Vicdan Davası (1998)
- Birlikte Yaşadıklarım Birlikte Öldüklerim (2006)
- Mum Hala I (2009)
- Mum Hala II (2010)
- Unutulmayan Rüyalar (2010)
Mektupları
- Canım Oğlum Canım Babacığım – 1, 1994.
- Canım Oğlum Canım Babacığım – 2, 1994.
- Aziz Nesin – Ali Nesin Mektuplaşmaları III, Mektuplar 1994.
- Aziz Nesin – Ali Nesin Mektuplaşmaları IV, Mektuplar 1995.
- Aziz Nesin – Tahsin Saraç Mektuplaşmaları, Mektuplar, 1995.
- Aziz Nesin – Meral Çelen Mektuplaşmaları, Mektuplar 1998.
Çocuk Kitapları
- Okullar İçin Kısa Oyunlar (1949)
- Uyusana Tosunum (1971)
- Bu Yurdu Bize Verenler (1975)
- Pırtlatan Bal (1976)
- Borçlu Olduklarımız (1976)
- Aziz Dede’den Masallar (1977)
- Ben de Çocuktum (1979)
- Nasrettin Hoca Gülütleri (1981)
- Anıtı Dikilen Sinek (1982)
- Çocuklara En Güzel Masallar (2009)
- Hayvanlar Takımı (2009)
- Arkadaşım Badem Ağacı (2010)
- Çocuklara En Güzel Öyküler (2012)
Çizgi-roman
- Bilmem Ne Adası (1956)
- Berber Nonoş (1956)
- Baba Mirası (1954)
- Deniz Aslanı (1955)
- Bayan Aynur ile Bay Buyur (1960)
Yazıları
- Sora Sora Cennet Bulunur (1990)
- Soruşturmada (1986)
- Suçlanan ve Aklanan Yazılar (1982)
- Ah Biz Ödlek Aydınlar (1985)
- Korkudan Korkmak (1988)
- Bulgaristan’da Türkler Türkiye’de Kürtler (1989)
- Türkiye Şarkısı Nazım (1997)
- Çuvala Doldurulmuş Kediler (1995)
- Suçlanan Aklanan Yazılar (1982)
- Sanat Yazıları (2011)
- Sporcu Milletiz Vesselam (2012)
- Okuma Güncesi (2014)
Gezi notları
- Dünya Kazan Ben Kepçe (1977)
- Yurt Gezileri (2013)
Oyunları
Karacan Yayınları 1982’de Aziz Nesin’in tüm kitaplarını önce fasiküller halinde yayımladı. Daha sonra bu fasiküller büyük boy 10 cilt halinde bir araya getirildi.
- Biraz Gelir misiniz (1950)
- Bir Şey Yap Met (1959)
- Toros Canavarı (1963)
- Düdükçülerle Fırçacıların Savaşı (1968)
- Üç Karagöz Oyunu (1969)
- Çiçu (1970)
- Tut Elimden Rovni (1970)
- Hadi Öldürsene Canikom (1970)
- Pırtlatan Bal (1976)
- Başarımı Karılarıma Borçluyum (1992)
- Bir Zamanlar Memleketin Birinde (1992)
- Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz (1992)
- Hakkımı Ver Hakkı (1992)
- Zat-ı Devletleri İbiş Hazretleri (1992)
Şiirleri
- Sevgiye On Ölüme Beş kala
- Azizname
- On Dakika
- Sondan Başa (1984)
- Kendini Yakalamak (1988)
- Hoşçakalın (1990)
- Sivas Acısı (1995)
Köşeyazıları
- Bir Tutam Aydınlık (1994)
- Az Gittik Uz Gitmek (1959)
- Nutuk Makinesi (1958)
- Merhaba (1971)
Söyleşileri
- Bir Dokun Bir Dinle (1994)
- Onursal Doktor Olamamanın Büyük Onuru (1993)
- İnsanlar Konuşa Konuşa (1988)
Aziz Nesin üzerine yazılan kitaplar
- Yetmiş Beşinci Yaşında Aziz Nesin, Alpay Kabacalı (1990)
- Asılacak Adam, Demirtaş Ceyhun (1994)
- “Ç” Arkadaşım Aziz Nesin, Müjdat Gezen (1995)
- Aziz Nesin’li Fotoğraflar, Ataol Behramoğlu (1996)
- Gömüyü Arayan Adam, Ali Nesin (1998)
- Babam Aziz Nesin, Ateş Nesin (2006)
- Gözyaşından Gülmeceye Aziz Nesin, Alpay Kabacalı (2007)
- Aziz Nesin Ve İsveç Serüveni, Abdullah Gürgün
- Aziz Nesin’li Yıllar, Meral Çelen
- Yaz Babam Yaz, Ahmet Nesin
- Tek Ciltte Aziz Nesin, Kalem Yapın Beni Kalem!..[11]
Yazar : Aslı PEK
Kategoriler: Biyografi